شوری دهان: علل و راه‌های درمان خانگی، پزشکی و پیشگیری

ممکنه توی زندگیتون چند بار پیش بیاد که وقتی از خواب بیدار می‌شید یا حتی توی روز، طعم شوری رو تو دهنتون حس کنید. از این حس ناراحت‌کننده بیشتر افراد تجربه کردند. اما آیا تا به حال به فکر این بودید که چرا این طعم شوری توی دهنتون ایجاد می‌شه؟

بله، دلایل مختلفی وجود داره که می‌تونه باعث ایجاد این حس بشه. توی این مقاله، به مهم‌ترین عواملی که منجر به حس شوری دهان می‌شن، می‌پردازیم.

۱- کمبود آب در بدن
یکی از دلایل اصلی شوری دهان، کمبود آب در بدنه. وقتی بدن کمبود آب داشته باشه، غده‌های بزاق کارکردشون رو کم می‌کنن و این باعث کاهش تولید بزاق میشه.

کاهش تولید بزاق باعث میشه مواد غذایی تو دهنتون بمونن و باعث ایجاد طعم‌های نامطبوع شن. این طعم معمولاً شور هست و افراد به شدت این حس رو حس می‌کنن. برای پیشگیری از این مشکل، بهتره در طول روز به میزان کافی آب بنوشید.

۲- مصرف بعضی داروها
استفاده از برخی داروها ممکنه به همراه عوارضی بیاد. بعضی داروها می‌تونند باعث خشکی دهان بشن یا این مشکل رو شدت بدن. به عنوان مثال، داروهای ضدافسردگی یا داروهای فشارخون ممکنه تولید بزاق رو کم کنن و باعث ایجاد زمینه برای عفونت‌های دهانی بشن. این عوارض باعث شکل‌گیری طعم شور در دهان می‌شن.

متاسفانه درمان خاصی برای این مشکل وجود نداره و ممکنه حتی احساس شوری تو دهان تا زمانی که داروها رو مصرف می‌کنید، ادامه داشته باشه.

۳- مشکلات دهان و دندان
یکی از عوامل اصلی که می‌تونه باعث شوری دهان بشه، بیماری‌های مرتبط با دهان و دندانه. به عنوان مثال، بیماری‌هایی مثل التهاب لثه (گینگیوویت) و التهاب پیرامون دندان (پریودنتیت) می‌تونند به عنوان دلایلی شناخته بشن که باعث شوری دهان میشن.

این بیماری‌ها اغلب به دلیل نادرست استفاده کردن از بهداشت دهان و دندان پیش میاد. استفاده از محصولات بهداشتی مثل مسواک و دهان‌شویه می‌تونه بهترین راه برای درمان شوری دهان به دلیل این بیماری‌ها باشه.

۴- دیابت
یکی از اثراتی که دیابت بر روی سلامت انسان داره، مربوط به احساس شوری در دهانه. این بیماری می‌تونه به عروق خونی کوچیک آسیب بزنه که تأثیر منفی روی غدد بزاقی داره. این مشکل، به نام “زروستومیا” شناخته می‌شه و می‌تونه منجر به عدم تعادل میکروبیوم دهان و کاهش طبیعی باکتری‌ها بشه.

۵- نارسایی‌های کبدی
نارسایی‌های کبدی یکی از دلایل دیگه‌ای هستن که می‌تونن به شوری دهان منجر بشن. کبد یکی از ارگان‌های مهم بدنه وظیفه تنظیم حجم و ترکیب مایعات بدن رو داره. وقتی کبد نتونه وظایف خودش رو به درستی انجام بده، تعادل یون‌های بدن، مثل سدیم و پتاسیم، مختل میشه. این اختلال می‌تونه باعث احساس طعم شوری در دهان بشه.

۶- اختلالات کلیوی
کلیه‌ها بخش مهمی از بدن هستن که مواد زائد و اضافی رو از بدن دفع می‌کنن. وقتی کلیه‌ها نارسا بشن، این مواد تو بدن جمع میشن و برخی ازشون باکتری‌های دهان اون‌ها رو به آمونیاک تبدیل می‌کنن. این آمونیاک بوی تند و ناخوشایندی داره و باعث ایجاد یک طعم خاص و عجیب در دهان میشه که زیاد به عنوان طعم شور شناخته میشه.

۷- تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی که انسان‌ها تو زندگی‌شون تجربه می‌کنن، مثل بلوغ، بارداری و یائسگی، تأثیرات زیادی بر سلامت داره. این تغییرات می‌تونن باعث تورم لثه‌ها و تغییرات در تولید بزاق بشن. این شرایط می‌تونن تأثیر مستقیمی روی حس چشایی داشته باشن و باعث شور شدن دهان بشن.

۸- عفونت‌های دهانی
عفونت‌های دهانی مثل پریودنتیت و کاندیدیازیس (یا عفونت قارچی دهان) می‌تونن باعث رشد میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها در دهان بشن. این باکتری‌ها می‌تونن تحریک و التهاب در بافت‌های دهانی ایجاد کنن و همچنین مواد شیمیایی نامطبوعی تولید کنن که باعث شوری دهان میشن. استفاده از مسواک و دهان شویه می‌تونه در پیشگیری از این عفونت‌ها و جلوگیری از شور شدن دهان کمک کنه.

۹- رفلاکس معده
رفلاکس معده هنگامی اتفاق می‌افتد که محتویات معده، اسید معده و گاهی محتویات دیگه، به طور ناخواسته به مری (از بخش بالای معده) برگرده. این موضوع می‌تونه باعث ترشحات و التهاب در دهان و گلو بشه. اصطلاحا می‌گن که رفلاکس معده می‌تونه باعث تغییراتی در طعم دهان بشه و اغلب اوقات طعم شور مانندی به دهان بده.

۱۰- سندرم خشکی دهان
سندرم خشکی دهان وقتی اتفاق می‌افته که غدد بزاقی نتونن به اندازه کافی بزاق تولید کنن. این مشکل می‌تونه از عوامل مختلف نظیر بیماری‌ها به وجود بیاد. وقتی بزاق به اندازه کافی تولید نمیشه، کارکرد طبیعی غدد بزاقی اختلال می‌کنه و این می‌تونه باعث احساس طعم‌های شور و نامطبوع در دهان بشه.

۱۱- کمبود‌های تغذیه‌ای
وقتی که رژیم غذایی ما به مواد مغذی مهمی مثل زینک، ویتامین B12، فولیک اسید و آهن نیازهای بدن رو تامین نمی‌کنه، حس چشایی ما هم تحت تأثیر قرار می‌گیره و ممکنه به شوری دهان منجر بشه. برای جلوگیری از این مشکل بهتره که رژیم غذاییمون رو به خوبی رعایت کنیم و سعی کنیم در طول روز مواد مغذی مورد نیاز بدنمون رو بخوریم.

اگر مشکلی در رژیم غذایی‌تون دارید، مشاوره با یک متخصص تغذیه می‌تونه کمک زیادی به شما بکنه تا کمبودهای تغذیه‌ایتون رو جبران کنید.

۱۲- روش‌های درمانی مانند شیمی‌ درمانی و پرتودرمانی
شیمی‌درمانی و پرتودرمانی اغلب اثرات جانبی ناخوشایندی رو بر جسم انسان دارند. این روش‌های درمانی می‌تونند به طور موقت یا دائمی غدد بزاقی و بافت‌های دهانی رو آسیب بزنند. به همین دلیل افرادی که از این روش‌های درمانی استفاده می‌کنند، ممکنه به تغییراتی در حس چشایی خودشون برخورد کنند، حتی ممکنه احساس طعم‌های متالیک یا شور هم کنند. اگر بعد از استفاده از این روش‌های درمانی مشکلی در طعم دهانتون دارید، بهتره که با پزشک خودتون مشورت کنید تا بتونید این مشکل رو کنترل کنید.

۱۳- سندرم شوگرن
سندرم شوگرن وقتی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به غددی که موادی مانند بزاق و اشک تولید می‌کنند، حمله کند. این حمله باعث آسیب دیدن این غددها و کاهش تولید بزاق می‌شود. این می‌تواند باعث احساس خشکی در دهان و چشم شود و طعم شوری را ایجاد کند. با استفاده از شستشوی دهان یا آب، می‌توان این سندرم را کنترل کرد. همچنین برخی از داروها نیز ممکن است برای درمان این مشکل مورد استفاده قرار گیرند.

۱۴- مشکلات عصبی
اختلالات عصبی می‌توانند مستقیماً بر حس چشایی تأثیر بگذارند. در این حالت، عصب‌هایی که اطلاعات چشایی را به مغز منتقل می‌کنند، آسیب می‌بینند و عملکرد طبیعی آنها مختل می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث احساس طعم‌های غیرعادی مانند شوری دائمی در دهان شود.

پیشگیری از شوری دهان
عوامل زیادی می‌توانند به شوری دهان منجر شوند، اما به طور کلی سبک زندگی سالم و مصرف آب کافی می‌توانند از بروز این مشکل جلوگیری کنند. همچنین، درمان بیماری‌هایی مانند کرونا و سرماخوردگی نیز می‌تواند به پیشگیری از شوری دهان کمک کند.

درمان شوری دهان
برای درمان شوری دهان، ابتدا باید علت آن را پیدا کرد. بهترین راه برای این کار مراجعه به یک پزشک متخصص است تا بتوانید علت اصلی شوری دهان خود را بیابید.

پس از تشخیص علت، پزشک ممکن است یک روش درمانی مناسب را برای شما تجویز کند، که با توجه به وضعیت شما مناسب باشد. روش‌های درمانی معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:

۱. تغییر سبک زندگی: ممکن است نیاز باشد که سبک زندگی خود را تغییر دهید، مثلاً بهتر است رژیم غذاییتان را بهبود دهید یا عادات بهداشتی خود را بهتر کنید.

۲. رسیدگی به بهداشت دهان و دندان: حفظ بهداشت دهانی، از جمله استفاده از مسواک و نخ دندان، می‌تواند به کاهش شوری دهان کمک کند.

۳. مصرف دارو: در بعضی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به کاهش شوری دهان کمک می‌کنند.

به طور کلی، درمان شوری دهان ممکن است با روش‌های مختلفی انجام شود که اکثراً هزینه کمی دارند و به شما کمک می‌کنند تا در مدت زمان کوتاهی بهبود یابید. اما باید به یاد داشته باشید که مراجعه به پزشک بسیار مهم است، بنابراین هرگز این مرحله را از دست ندهید.